Optimalisatiestudie Ensorinstituut

Het Ensorinstituut in Oostende is een scholensite die begin jaren ’70 werd gebouwd om het toenemend aantal studenten op te vangen in de diverse beroeps en technische opleidingen. Uit de berekening van de fysische norm bleek dat de school 50 jaar later bijna 40% overmaat zou hebben. Tijdens dit onderzoek hebben we dan ook getracht om deze overmaat te objectiveren en te onderzoeken welke de oorzaken zijn zodanig dat deze zwerfruimte terug kan geactiveerd worden. Aangezien er ook een urgente vraag was voor een nieuwe opstartende methodeschool De Studio werd bekeken of deze school ook zou geïntegreerd kunnen worden op deze site.

Cruciaal was dat de verschillende entiteiten de site optimaal samen kunnen gebruiken, maar zich ook duidelijk en afzonderlijk kunnen profileren. Het onderzoek hield rekening met het groeipotentieel en het toekomstperspectief van de scholen. Het beoogde totale aantal leerlingen bedroeg 1.150, verdeeld over verschillende entiteiten: Ensorinstituut met 700 leerlingen,De Studio met 350 leerlingen, De Branding met 100 leerlingen en het centrum voor volwassenenonderwijs met 223 leerlingen. Dit laatste profileerde zich als een ‘gatenvuller’ in het lessenrooster en activeerde reeds jaren de zwerfruimte op de campus aangezien hun werking hoofdzakelijk buiten de reguliere schooluren viel.

In de analysefase werd enerzijds de bestaande toestand van de campus onderzocht aan de hand van plannen, stedenbouwkundige randvoorwaarden, bouwtechnische en bouwfysische analyses en een bouwhistorische studie. Ook de mobiliteit in de nabije omgeving werd in kaart gebracht. Voor de verschillende gebruikers verduidelijkte een overzichtskaart wie welke lokalen gebruikt of deelt. Omdat het gebouw ooit werd ontworpen als een potentieel militair ziekenhuis, zijn de gangen overmaats en staan er heel wat liftkokers leeg. Ondermeer hierdoor overschrijdt de school ruimschoots (met 4000 m2) de maximaal toelaatbare oppervlakte die vooropgesteld wordt door GO! Onderwijs. Die overmaat zorgt voor een natuurlijk en historische onderbenutting. Een gebruiksscan in de tijd, op basis van de lessenroosters, verduidelijkte waar er zich nog onderbenutte ruimte manifesteert. Hieruit bleek dat een lokaal gemiddeld 63% van de tijd bezet is. Op basis van de scan werd vervolgens een overmaatkaart gemaakt die weergeeft welke lokalen het sterkst onderbenut zijn. Een tweede scan analyseerde het gebruik van de oppervlakte van elk lokaal, waaruit bleek dat vooral de huidige theorie- en praktijklokalen zeer ruim zijn voor de vooropgestelde klasgroepen, in het bijzonder voor deze van het Ensorinstituut. Een onderbenutting in ruimte met andere woorden. De analysefase werd afgesloten met de formulering van een projectdefinitie op basis van diepte-interviews met alle stakeholders.

Het ontwerpend onderzoek ging daarom uit van eenzelfde aantal, doch kleinere lokalen om zo ruimte te winnen. Naast ‘boekhoudkundige’ ingrepen werden ook andere wensen meegenomen zodat de huidige gebruikers, hoewel ze fysiek ruimte moeten afstaan, hun eigen kwalitatieve verwachtingen beter vertaald zagen. Zo werden atelierruimtes en praktijklokalen gecentraliseerd terwijl ze nu vaak verspreid en onlogisch gepositioneerd zijn. De studie heeft uiteindelijk aangetoond dat er voldoende ruimte op de campus aanwezig is om een vierde school te huisvesten, mits een beperkte uitbreiding. De investeringskost om deze transitie mogelijk te maken bedraagt 60% minder dan wanneer er elders een extra school moet worden gebouwd.